5 .دفع مواد غیر ضروری از بدن و حفظ مواد ضروری در بدن:
پاکسازی بدن از سموم و مواد زایدی که در طی روند هضم در بدن ایجاد میشوند، نقش مهمی در حفظ سلامتی بشر دارد. همچنین نگهداری مواد حیاتی و ضروری در بدن، برای سالمتی اهمیت دارد. اگر فردی غذا به اندازه کافی بخورد ولی دفع مدفوع، ادرار و یا تعریق کافی نداشته باشد، دیر یا زود دچار مشکل خواهد شد. )
لازم است هر کس دست کم روزی یک بار دفع راحت مدفوع داشته باشد. در غیر اینصورت باید آداب صحیح غذا خوردن را رعایت کند، از غذاهای ملین استفاده نموده و فعالیت بدنی مناسب داشته باشد و در صورت ادامه یبوست یا یبوست شدید به پزشک ارجاع داده شود(. همچنین، اگر فردی غذای کافی بخورد ولی بیش از اندازه دفع مدفوع، ادرار و یا تعریق داشته باشد، او هم بزودی دچار مشکل خواهد شد.
پاکسازی به دو دسته طبقه بندی میشود:
نوع اول؛ پاکسازی طبیعی است؛
مانند دفع گازهای سمی از طریق ریه، دفع مدفوع، دفع ادرار، عرق کردن، عادت ماهانه، عطسه، سکسه، دفع باد، اشک، جمع شدن ترشحات در گوشۀ چشم هنگام بیدار شدن از خواب صبحگاهی، ترشحات واژن و دفع منی. هر کدام از این موارد باید به اندازه و متعادل انجام شود و افزایش و کاهش هر کدام میتواند به بیماری منجر شود. نوع دیگر پاکسازیهای طبیعی وقتی اتفاق میافتد که مواد زاید بیش از اندازه در بدن جمع شده باشد. در این شرایط بدن سعی میکند به طریقی این مواد زاید را دفع کند. برای مثال حتما برای خود یا اطرافیانتان اتفاق افتاده که به دنبال خوردن یک غذای نامناسب، دچار اسهال خفیف یا استفراغ شده اند و این علایم بعد از چند ساعت خودبخود و بدون درمان برطرف شده است. در این حالت بدن متوجه ورود غذای مسموم به بدن شده و خود اقدام به دفع سموم میکند. اگر میزان سموم وارد شده به بدن کم باشد و بدن نیز قوی باشد؛ معموال با چند مرتبه اسهال و استفراغ خفیف و در طول چند ساعت مشکل برطرف میشود بدون اینکه بیمار آب زیادی از دست بدهد. در موارد خفیف نباید درهمان ابتدا تالش برای قطع اسهال یا استفراغ نمود بلکه باید به بدن در دفع مواد زاید کمک کرد. مگر اینکه علایم شدید و طولانی شود. * توجه کنید: منظور از جمله فوق این است که برای یک اسهال خفیف در همان ابتدا بدون نظر پزشک، داروی ضد اسهال )مانند دیفنوکسیالت یا لوپرامید( و برای یک استفراغ خفیف، فورا داروی ضد استفراغ )مانند پالزیل( تجویز نشود. وگرنه تامین آب بدن به وسیله پودرهای او -آر - اس ، سرم درمانی یا روشهای دیگر ضروری است. در یک سرماخوردگی ساده نیز ممکن است شما تا 3-2 روز آبریزش شفاف از بینی، بدون تب و علایم دیگر داشته باشید. در این حالت نیز بدن در حال تلاش است که مواد زاید را از طریق ترشحات بینی خارج کند و معمولا پس از 3-2 روز بدون دارو علایم برطرف میشود. قطع کردن آبریزش بینی با انواع قرص های سرماخوردگی و آنتی هیستامین بدون نظر پزشک در این وضعیت برای بدن مضر است؛ زیرا باعث تجمع مواد در بدن شده و به عفونت باکتریایی، سردرد و سینوزیت تبدیل میشود. متاسفانه بسیاری از افراد با بروز اولین آبریزش بینی، بدون صلاح دید پزشک تقاضای دریافت پنی سیلین یا سایر آنتی بیوتیکها را دارند. غافل از این که مصرف غلط دارو در این حالت میتواند باعث مقاوم شدن بدن به این داروها در زمان بروز عفونت واقعی شود.
نوع دوم؛ پاکسازی ایجاد شده توسط پزشک است.
در این مورد پزشک متوجه میشود که مواد زاید و غیر طبیعی در بدن ذخیره شده اند و قوای طبیعی بدن نتوانسته اند به طور کافی آنها را دفع نمایند. در اینجا پزشک با ایجاد تعریق، افزایش ادرار و یا تدابیر روحی و روانی و تدابیر دیگر به یاری طبیعت میشتابد و به سیر طبیعی دفع مواد زاید و سموم کمک میکند. به عنوان مثال افزایش فشار خون با داروهای ادرار آور کنترل میشود. بنابراین برای حفظ سالمتی باید شرایطی را برای بدن فراهم نمود تا بتواند مواد زاید را از خود دفع نماید.
از جمله راهکارهای این مهم عبارتند از:
رعایت تدابیر خاص برای پیشگیری و درمان یبوست
ورزش و فعالیت بدنی مناسب
حمام کردن مناسب: یکی از راهکارهای پاکسازی بدن، حمام است، متأسفانه امروز حمام تبدیل به دوش گرفتن فوری شده است و در دوش گرفتن سریع فرصت کافی برای باز شدن کامل راههای دفع پوستی فراهم نمیشود. درحمام، الزم است گردش خون سطح بدن افزایش یابد و رنگ چهره مقداری قرمز شود و فرصت داده شود تا مواد زایدی که روی پوست تجمع پیدا کرده اند، ً کامال تمیز شوند. استفاده از سنگ پا و ماساژ کف پا با آن به دفع مواد زاید کمک میکند. علاوه بر این کیسه کشیدن و البته دلاک یا ماساژ هم که از قدیم در حمام مرسوم بوده، برای پاکسازی پوست و بدن انجام میشده است. امروزه در بعضی از حمامهای سنتی ،که در برخی از مناطق رواج پیدا کرده است، امکانات دلک و ماساژ هم وجود دارد. برای استفاده بهینه از حمامهای کنونی باید قبل از ورود به حمام آن را با کمک شوفاژ یا بخار آب گرم کرد. در ضمن بعد از خروج از حمام بالفاصله در مکان سرد نباید وارد شد.
عــــادت ماهانه
عادت ماهانه یکی از راههای دفع مواد زائد در زنان به حساب میآید. برای حفظ سلامتی لازم است بانوان به موارد زیر در این باره توجه کنند: ً
در هنگام خونریزی قاعدگی
از نشستن در مکــــــانهای سرد مخصوصــا خودداری کنید.
در ایام خونریزی قاعدگی ناحیه تناسلی را با آب سرد نشویید.
هنگام ظرف شستن همـــواره بخصوص در دوران عادت ماهانه از پیش بند استفاده کنید.
از ناحیه زیر ناف تا نوک پاهــا را همیشه بخصوص در دوران عادت ماهانه گرم نگه دارید.
همیشه بخصوص در دوران عادت ماهانه از راه رفتن با پای برهنه بر روی سطح سرد بویژه سرامیک خودداری کنید.
تناسب وزن در تنظیم و برقراری قاعدگی طبیعی اهمیت دارد بنابر این وزن خود را به تناسب برسانید.
