راهنمای خواندن برگه آزمایش پزشکی
کستهای ادراری
کست ادراری یک انعقاد پروتئینی در توبول های کلیوی است که محتویات توبول ها درآن
گیر می کنند و بر همین اساس تقسیم می گردد.Tamm-horsfall پروتئینی است که تولید کست می نماید که دراصل ماتریکس سلول های
توبولی می باشد. کست هیالن: کستی فاقد هر گونه المان در داخل آن می باشد و تماما
از پروتئین تام هاسفال تشکیل شده است و پس از ورزش، در معرض گرما قرار گرفتن فرد،
پیلونفریت یا بیماری های مزمن کلیوی دیده می شود.
کست RBC: حاوی RBC
می باشد و تشخیص هماچوری گلومرولی را مسجل می کند و اکثرا ثانویه به گلومرولونفریت
است.
کست WBC: در گلومرولونفریت ها، پیلونفریت حاد و نفریت اینتراستیشیل حاد
دیده می شود.
کست های گرانولر و واکسی(waxy):
ناشی از دژنرسانس المان های سلولی ایجاد می شود و بر بیماری توبولی دلالت دارد.
کست fatty: در سندرم نفروتیک، لیپیدوری و هایپوتیروئیدیسم دیده می شود.
کریستال ها
دیدن کریستال در بیماران با سنگ ادراری مهم است و می تواند نشان گر نوع سنگ ادراری
فرد باشد، به شرطی که، هم زمان بیمار کولیک کلیوی داشته باشد. دیدن کریستال
سیستین، استراویت و اسید اوریک همیشه پاتولوژیک هستند.
کریستال اسید اوریک، سیستین و کلسیم اگزالات در ادرار اسیدی و کریستال فسفات کلسیم
و تریپل فسفات ( استراویت) در ادرار قلیایی دیده می شوند. در اثر باقی ماندن ادرار
در محیط اتاق کریستال های اگزالات کلسیم در آن ایجاد می شود که اهمیت کلینیکی
ندارد.
کریستال ها را می توان از روی شکل شان شناسایی کرد. کریستال اگزالات به شکل دو هرم
مربع القاعده که از قاعده به هم چسبیده اند و کریستال استراویت مثل درب تابوت
وکریستال سیستین به شکل حلقه ۶ ضلعی بنزن و اسید اوریک به شکل کریستال های پهن با
اشکال گوناگون می باشد.
برگه آزمایش کامل ادرار شامل اطلاعاتی است که هر کدام را به اختصار توضیح می دهیم
PH: بین 8-4/6 متغیر بوده و معمولا حدود 6 و کمی اسیدی است. برای
پزشک این مهم است که PH
ادرار را با اطلاعات دیگر ارتباط دهد .مثلا در اسیدوز توبولار کلیوی بر خلاف
اسیدوز سیستمیک PHادرار بیش
از ۶ خواهد ماند چون توبولهای کلیه قادر به ترشح کافی یون H+ نیستند .
Protein: حضور مقادیر زیاد پروتئین در ادرار میتواند یک علامت مهم
بیماریهای کلیوی باشد.اما در شرایط فیزیولوژیک وبدون بیماری مثل ورزش و تب هم دفع
پروتئین در ادرار افزایش می یابد.
دو مکانیسم اصلی که سبب پروتئینوری می شوند:a) صدمه گلومرولی و b)
اختلال در عمل بازجذب توبولها میباشند.پروتئینوری شدید،متوسط و خفیف همگی در
ارزیابی بیماری کلیوی از اهمیت ویژه ای برخوردارند (مثلا درگلومرولونفریت،شدید در
پره اکلامپسی،متوسط و در پیلونفریت نوع خفیف قابل مشاهده است ).
Nitrit: اگر در ادرار، باکتری به میزان متوسط و بیشتر حضور داشته باشد و
آن باکتری از احیاکنندگان نیترات به نیتریت باشد ،نیتریت ادرار مثبت خواهد شد.
WBC: گلبولهای سفید می توانند از هر جایی (بین گلومرول تا میزراه) به
ادرار راه یابند . حداکثرمیزان نرمال لوکوسیتها در ادرار ۲ عدد در هر فیلد
میکروسکوپی میتواند باشد.افزایش لوکوسیتهای ادرار وابسته به یک پروسه التهابی در
مجاری ادرار(مثل عفونتها، نفریتها، آزردگیهای مثانه، میزنای و یا پیشابراه) و یا
مجاورت آن(مثل آپاندیسیت یا پانکراتیت) میباشد.وجود سیلندرهای (cast) گلبول سفید میتوانند شاهدی بر کلیوی بودن منشأ WBCهای ادرار باشند.در
یک ادرار قلیایی و هیپوتونیک میزان WBCادرار درعرض یک ساعت،
۵۰درصد کاهش می یابد(اهمیت ارسال به موقع و انجام به موقع آزمایش U/A).تجمع لوکوسیتی(WBC clamp)
قویاً مطرح کننده عفونتهای حاد و یا التهاب مثانه یا میزراه است. RBC: گلبولهای قرمز می توانند از هر جایی (بین گلومرول تا میزراه) به
ادرار راه یابند.بطور نرمال گلبول قرمز در ادرار یافت نمیشودهرچند وجود ۱تا۲ گلبول
سرخ در هر فیلد میکروسکوپی معمولا غیرطبیعی نیست.در سنگهای ادراری ، عفونتهای
شدید، سرطانها و نیز عادت ماهیانه، RBCها در ادرار ظاهر
میشوند.
PKU اسید فنیل پیروویک در ادرار
2hpp مقدار گلوکز دوساعت بعد از صبحانه
BUN Blood urea nitrogen نیتروژن اوره ( آنزیم کلیوی )
HDL لیپوپرتئین با دانسیته بالا
LDL لیپو پرتیئن با دانسیته پایین . کلسترول بد
NA اندازه گیری سدیم خون یا ادرار
Ca اندازه گیری کلسیم ( fe و li و بقیه عناصر هم به همین ترتیب هستند )
TIBC اندازگیری ظرفیت اتصال آهن
SGOT آنزیم کبدی – اسپارتات آمینوترانسفراز-سرم گلوتامیک اگزالواستیک ترانس آمیناز
SGPT آنزیم کبدی – آلانین آمینوترنسفراز گلوتامیک-پیروویک ترانس آمیناز
ALP آنزیم کبدی – الکالن فسفاتاز قلیایی (ALP) الکالین
تیروتوپین TSH , تیری یدو تیروئین T3 , تیروکسین T4 هورمون های تیروئید
SEMEN آزمایش اسپرم . اسپرموگرام
FSH آزمایشات هورمونی فولیکول استیمولیتینگ